Πανήγυρις (πας+άγυρις ,αιολικός τύπος του αγορά) εορταστική συγκέντρωσις πολλών ανθρώπων και δη επ’ ευκαιρία θρησκευτικής εορτής γινομένη πέριξ ναού ωρισμένου αγίου και ποικιλλομένη δι’ ασμάτων, χορών, ευωχίας και τα τοιαύτα, κοινώς πανηγύρι αλλά και εμποροπανήγυρις κοινώς παζάρι.
Ο αρχαίος δε απόηχος της πανηγύρεως, συναθροίσεις του λαού προς τέλεσιν ιδίως μεγάλων θρησκευτικών τελετών, συνοδευόμεναι και υπό γυμνικών, μουσικών και άλλων αγώνων, προς ψυχαγωγίαν και κοινών εστιάσεων. Εις τας πανηγύρις παρείχετο η ευκαιρία καταναλώσεως ωνίων κλπ. εμπορευμάτων, γινομένης εν αυταίς και αγοράς ούτως, ώστε μεταγενεστέρως και ο κύριος σκοπός των πανηγύρεων να καταστεί εμπορικός.
Πολλάκις εις τας πανηγύρις απηγγέλλοντο και λόγοι, λεγόμενοι πανηγυρικοί και επ’ ευκαιρία της συναθροίσεως συνεζητούντο και ενίοτε ερρυθμίζοντο και τινά ζητήματα πολιτικά. Αι πανηγύρεις διεκρίνοντο εις τοπικάς, εις άς ελάμβανον μέρος οι κάτοικοι πόλεως τινός και των περιχώρων αυτής ,ως τα Πείραια, Εφέσια, κτλ.,εις μεγαλυτέρων διαμερισμάτων ,ως π.χ. τα Παμβοιώτια, Πανιώνια και τα τοιαύτα και Πανελληνίους, εξ ων αι μέγισται ήσαν, τα Ολύμπια, τα Πύθια, τα Ίσθμια ,και τα Νέμεα.
Πηγή, Πάπυρος Λαρούς
